Monday, November 24, 2008

Ramhuai in a hruai bo

Mizo-te chauh hi Ramhuai, thlahrang leh thlarau lam buaipui leh tuipui hnam kan ni bik lo tawp mai. Hetiang lam ziahna lehkhabu hi Sap ho leh hnam dangte hian thahnem fe chhiar tur an neiin, an lo ziak teuh mai a. Lehkhabu chang a ni lo, Zone Reality channel leh Discovery channel en thin chuan kan hre theuh awm e. Hmanlaia mitthi tawhte thlarau inlar dan chanchin mak tak tak an sawina leh an tarlanna an tichhuak thin.

Kristiannain kan ram a rawn luah tak chinah chuan Thlarau leh Ramhuai hi kan awih lovin, kan ngaihsak ta lo hle. Chanchin Thain kan ramah ramhuai a um bo ta tih pawh hi a dik pawh a ni fa hmiang.

Amaherawhchu, hetianga Kristianna kan rama a rawn luh hnu pawh hian, Up ate leh hmanlai mi deuh chuan Ramhuai leh thlarau lam hi chu a awm ngei a ni tiin an la tang tlat. MUP pawhin Ramhuai bu tih pawh an chhuah tawh kha. A taka tawng lo tan chuan Ramhuai, thlarau leh thlahrang tih ang te hi chu thil awihawm lo tak a ni. Amaherawhchu, hetiang lam; a tak ngeia tawng leh hmu tam tak sawi tur an awm a. Chung zinga mi thenkhat thusawi chu I han ngaithla teh ang.


Pu Chullova, Tuipang khua chu kum 2003 inthlan khan duty tura a kal chu mak tak main Ramhuaiin a hruai bo va. Amah Pu Chullova ngeiin hetiang hian thil tawn mak tak chu a sawi.

Kum 2003 Election khan Duty turin Tuidang(Chhimtuipui Lui a Lawngtlai District lam a khaw pakhat) lamah kal tur ka ni a. Chulai hmuna duty tura motor khalha ka kal lai chuan; Nula leh Tlangval hmeltha tak mai hi tawkin, anni chuan min lo tidingin min lo bia a. “Kan hnenah rawn kal la, kan hnenah rawn thawk t ache; Secretary tur kan mamawh a, hlawh pawh tuna I hlawh aia tam kan pe ang che” an ti a. Mahse, kei chuan Election Duty tura kal ka nih thu leh ka hmanloh thuin ka chhang a, ka hnial tlat a. Anni pahnih chuan, “Kan thu I hnial a, I la chak lo ngawt ang” tiin min vau zui a.

Hetia an hnena kal tura min thlem tukah chuan, ZERO thlang, Kawlchaw leh Zero inkar ka thlen chuan; ka buai ru ta deuh tlat mai a. Keimah leh keimah chu ka intheihngilh ni ta berin ka hria. Ka inhriat dan chuan; Nula leh Tlangval min thlemtute kha ka motor- ah chuan an rawn chuang ve in ka hria a. Ka motor pawh chu ka khalh leh khalh loh pawh ka hre tawh lo. Ka mumal tawh vak loh avangin ka motor chu a tlangval zawk chuan a khalh niin ka hre ber a,. Chutiang deuh ruai chuan ka duty-na tur Tuidang chu zanah chuan ka thleng ve ni ngei tur a ni. Hemi hnu hi chuan chiangkuangin engmah ka hre tawh lo. Ka hriat dan chu mumang ang deuh hi ni main ka hria.
Tuidang kan thlen tuk hian; thingpui dawr kawtah meizial-te pawh ka zu ni ngei tur a ni; miin an sawi leh dan chuan. Mahse, tah hian thil mak tak chu, meizial zu a, ka ding lai min hmutute khan ka kalna chin leh ka awmna chin an hre ta tlat lo mai kha a ni. Hemihnu hian nula leh tlangvalte khan min hruai tawh lovin; Palian pui, hmultherthur hian min hruai tawh a, a kutah min thuttir a, ramhnuai ngaw vela kan kal pahin min thlawhpui mai niin ka hria.

He palian pui hian ka bo atanga ni thum niah chuan Chhimtuipui lui tawp leh Saiha District daih, Burma ramri lamah chuan min lo hruai thleng tep tawh hi a ni a. Hetah hian tlem chuan ka harh deuhhlek tawh a. Tiauphoah chuan ka mu a. Chutianga ka awm hnu pawh chuan kal vak ngaihna ka hre chuang lova, pan tur lam pawh ka hre hek lo. Luipui kamah chuan ka vak ka vak ringawt mai a. Ka ke hnuai lah chu engnge a chhan pawh hriat lohvin chemte a vik ang mai hian a na em em mai lehnghal a.

Chiang manglo leh vai deuh ruai ka la nih avangin, ka kalna chin pawh hre mumal lo chuan; kham kar leh lengkir velah ka vak ka vak in ka inhria a. Ruahtui tam lai a nih avangin; ruah pawh a sur duh lai a ni a. Ruah a lo sur chuan palian pui kha ka bulah lo awmin; a taksa lian pui chuan min rawn hliah vek a. Puk chhunga awm ang main, ka taksa chu a hul leh phiang thin.

Hetianga ka awmna chin pawh hre lova ka vah ka vah lai hian; vanneihthlak takin pa pahnih ramvak hi ka tawk hlauh mai a. Anni hnenah chuan, ka kal duhna Kawlchaw chu kan awmna atang chuan ni riat lai kal anih thute min hrilh a. Ka awmna hmun atanga khaw hnai ber chu Lomasu khua a nih thu min hrilh a. Anni bulah chuan khuaa min hruai tur chuan ka ngen ta ringawt mai a. Lomasu hi mara District a khaw tawpna ber, Chhimtuipui kama awm a ni.

Anni chuan khuaah chuan min hruaiin, chaw-te min pe a. Chumi hnu chuan Bymari-ah min hruai chho leh a. Tah chuan MTP (Mara Thyutlia Py- Mara Thalai Pawl) hovin min riahpui a. Zanah chuan min hruaitu pa lian bawk kha a lo lang leh a, min rawn hruai a tum leh a. Mahse, hetih hunlai hian ka hriatnate ka neih let leh hret hret tawh avangin hlauhna chang ka hre tawh a. Keichu au chhuakin, MTP member ho mu lai chu rawn tho chhuakin min rawn thlamuan a. Chumi zan chuan min veng tlaivar ta thak a.

A tukah chuan Tongkolong-ah kan chho leh a. Hatah hian Tongkolong MTP ten min rawn hruai leh a. Tongkolong kan pelh hnu chuan kawngkawiah lo lang lehin; min rawn hruai leh a tum a. Pa liana chuan, “Engatinge ka thu lova I kal daih”, min rawn ti a. Keichuan ho ka duh thu leh, a awmna hmun chu hrehawm ka tih thuin ka chhang a. Ka thiante, MTP-te chu ka hrilh a. Anni chuan engmah an hmuh ve loh avang chuan min thlamuan a, min kuah tlat a.

Palak Dil peng kan thlen chuan ka ke chu a nat tawh em avangin ka kal thei tawh lova. Phura thleng a zawnin min zawn ta a.Phura atang chuan ka pa ten motor-in min rawn lama. Kawlchaw kan thlen dawn tepin kawngkawiah chuan pa liana bawk chu a rawn lang leh a. Ka pa hnenah chuan ka hrilh a, “Ka pa saw min rawn lak leh a tum a nia”, ka ti a. Ka pa hi kohhran upa a ni a. Ani chuan hlau lo turin min ti a. Tawngtaina hun a hman hnuin kan kal leh a.

Kawlchaw-ah chuan khaw mipuiten min lo hmuakin, chaw ei turte min lo buatsaih sak a. Mahse, hetah hian chaw pawh ka ei thei tawh mang lova. Kawlchaw atang chuan kan khua, Tuipang chu kan lut ta a.

Kan khua, Tuipang kan thlen hian ka ke chu a nat em avangin mahniin zunram pawh ka thiar thei tawh lova. Ka ke chu a na em em ringawt mai a ni. Vanneihthlak takin; Pathian-in kawng engkim min lo ruat sak a. Tuna DDK a an hotupa Pu C. Lalrosanga’n Crusade a lo neih lai tak a lo ni a. Hrehawm ka tih em avang chuan, “Pu C. Lalrosanga hnenah min zawn chho ula, amahin min tawngtai se, he sual; Ramhuaiin min tih buaina hi min hneh sak thei em em ang”, ka ti a. Tichuan, ahnenah chuan min zawn chho ta a. Tuipang, T. Salem kohhran chokedar inchhung, Centenary Hall-ah min hruai lut ve ta a. Pu Rosanga te chuan an chhungkua chuan min tawngtai pui a. “Lal Isua Krista hmingin huai takin kal rawh”, min ti a. Tichuan, Lalpa hmingin hnehna kan puang a. Tichuan, Pu C. Lalrosanga chuan hriakthih rawngbawlnate min neih sak a. Chumi zan chuan inkhawm turin ka kal thei nghal a ni.

He lo pawh hi Theiva khuaa Pu Beirakhu leh a nau hmeichhe naupang chu an naupan laiin ramhuaiin a hruai bo tawh bawk.Ramhuai hi a pi anga rawn in larin a hruai bo niin a sawi a.Khua in an zawn beidawn hnu kum fe ah ram vak pakhatin mipa naupang tui thal tur hi a hmu a,mipa naupang chu a tlan chhia a,ramvakpa chuan hetiang ramhnuai leh nghal a naupang awm ngawt chu tiin a um a,a man ta a.Khuaah a hawn pui chuan mipa naupang bo kha a ni a,a nau hmeichhia erawh chu tun thlengin a la bo a ni.Amah Beirakhu hi hmanni loawk pawhin kan in bia a.A chanchin hi chanchinbu ah chhuaha ka dil a,mahse thil tam tak ka hre tawh si lo tiin min chhang.Tunah nupui fanau neiin Theiva khua,Saiha District ah a awm mek.

8 comments:

Lucy In The Sky said...

Nakinah ka chhira zawm ang..keimahin inah ka awm..:P

faka said...

A ngaihnawm phian mai a! Hmanah College veng miang vak lo pakhat hi a bo va, an hmuh leh hnua a sawi dan chuan tuten emaw an hruai a, helicopter-ah te an lo chuanpui vel a ni awm e!

Chhim tawp lamah sawn ramhuai leh a kaihhnawih thil hi a la lar lehzual viau mai a. Lawngtlaia ka awm lai pawh khan hmun thenkhatah chuan khawhring te hi mi tam tak chuan la zu hlau viau a maw le!

Anonymous said...

@Lucy, lolz.... i zawhte khan umbo tir mai la! hehe

A ngaihnawm in a hlauhawm mange. Pu Beirakhu hmutu hi ramvak nilohvin Chakhei/Chakhang ho Tuipang ke a an kal lai in luihte pakhat ah hian tui in turin a lo awm a, an hmuh hlau a ni. A hmutute pawh ka be hlawm tawh a, amah Pu Beirakhu tak hi chu ka la hmuh lo.

Sawi neuh2 hi a tam. Bo hmuh leh hi chu sawih tur a awm nual ta mai.

Lucy In The Sky said...

Hahah...ka zawhte hi maw..a te lutuk min chhan thei lovang. Thlahrang tih vel hi chu a awm tak tak leh tak tak loh phei chu ka hre lo na a hlauh hi a chi ber in ka hria, just in case :D

Hman ni zing dar thum velah kan darthlalang a rawn ri pawp a chhuatah a rawn thlawk thla mai a nih kha..Ka hlauh zia chu. Ka mu ngam toh lo.

burgerstud2005 said...

In dawih hlom lutuk...hehehe.Tak taka ramhuai hi chu a awm alawm.Krisatian nih vanga a awm lo tih chi a ni lo.A awm ve tak tak a ni.

Kum 1994 vel poh khan kan in chung hi vawm nek nek angin zan dar 11 atanga zan dar thum thleng a awqm.A tuk zingah chuan kan en a,engmah a awm lo hnu hma.Pu Biakthansanga of Zonet zan mu zung tur pawh in rangva hlap nek nek ri a ang ka ti lutuk a,ka phu zawk a ti.(Kan thenawqmah an awm thin a.)

Lucy In The Sky said...

Rangva ri rauh rauh mai mai pawh hi mahni a awm chuan a tim awm ve em asin. Ngaihtuah a ti thui duh :)

Unknown said...

Va ngaihnawm ve a. Delhia kan inluah pawh kha Vai pitarte thla kan hmufo tak asin. Fridge kha a duh hun hunah amahin a inhawng thina. Room lehlama awmte thawm hi zankhuaiin ka inhre tawna mahse kan tih chu ni hauh silo in. Kan hlau lem hlei loa a luahman kha a tlawm sia.

Anonymous said...

Kalo copey ve hmiah mai a sin a pawi em biak pawh theih na che ka nei siloa