Important Days a thutna rem

Republic Day leh Independence Day hian thutna rem chungchangah kan buai fo thin. Aizawl Sipai Lammual chu thutna te a tam a, buaina lutuk an nei kher awm lo e. District dang ah chuan Playground tha te kan nei lem lo bawk a, thutna rem chungchangah hian buaina leh sawiselna a tam viau thin. Saiha ah bik phei chuan paralel authority State Govt leh MADC sawrkar a awm avangin thutna thu hla ah kan buai ber fo awm e.

Important Days ah hi chuan a tirah a hman dan tur kan rel ve vek thin.Hetiang meeting nikhuaah hian Head of Department te hian chumi kha mi chu a hmaah in thut tir a, chumi khami nen an rank a in ang reng si tiin sawiselna a awm fo thin. Saiha angah hi chuan Mizoram sawrkarin Protocol Manual a tih chhuah ang diak diakin a kal theih hauh lo mai a. Thutna rem tu ten awm leh rem chang, an pay scale leh nature of duty anga rem a ni tlangpui thin. Doctor leh College Principal ho hian BDO te a hma lamah in thut tir a, an rank pui Asst.Professor leh Medical Officer te hnung lamah in rem leh si tiin an sawisel fo thin. A awm viau reng bawk a ni.Amaherawh chu rank khat rau rau ah nature of duty te hi ngaihtuah a ngai a. Kumin Independence Day Meeting naah pawh kan DC chuan thutna rem hi lal leh lal loh, hlawh hnem leh hlawh hnem loh chungchang a ni lo. 'Kei aia hlawh hnem Saiha District ah hian an tam lutuk, mahse DC (as an institution) ka nih vangin a hma ah ka thu mai zawk a ni' tiin a sawi nghe nghe a.Kei pawhin College Principal vuina Medical Officer leh Asst.Proffessor te thutna chungchang chu sawiin, rank khat an ni meuh mai a, mahse BDO te chu Head of Department an ni. DDO power nei, administrative control leh financial control nei an ni a, Medical Officer leh Asst.Professor te ka ngaihsan loh vang ni lo in, teh khin theih an ni lo tiin meeting naah ka sawi bawk.

Tin, kan District a hna sang tak thawk (a hming leh nihna thup) chuan Palak Bial MLA Pu PP Thawlla hi a hmaah in thut tir ziah a, a dik lo a ti a. Protocol Manual ah chuan a awm si alawm, chutah chuan thut tir tur tiin ka hrilhfiah a, a ngawi ta a.Chu lo leh chu ka thianpa, kawmngeih em em hian District SP hi a thu ve thei lo, law & order en a, field sir vela lo awm tur a ni tiin min hrilh a!!!. Khaih khaih, SP te chu Protocol Manual ah chumi ah chuan an awm, nangni zawk kha Protocol Manual ah in awm lo a, kan duhsak che u, in thu ve mai mai zawk tiin ka hrilh bawk a.A ngawi ve ta mai a.MADC Officer, Mizoram sawrkara Selection Grade hlawh ang hlawh pha ho pawh hi a hnungah dah thin an ni a.Hei hi ka vei pui ve deuh na a rei tawh a, MADC a senior tak taka thawkte, state sawrkar a Entry level te aia thutna kan pe chhe ziah bik hi a awm lo e, a dik lo tiin ka lo ngaihtuah fo thin.Kumin Republic Day ah erawh chuan an pay scale a zirin kan rem ta bawk a, rawn kal pawh a phurawm khawp mai an ti nghe nghe.

Mizoram sawrkar Protocol Manual tih chhuah ah khan Ex MDC, Ex MLA te, Ex MP leh Ex-Minister a sawi lang miah lo a. Ex zinga a sawi lan chu Ex-Chief Minister leh Ex-Speaker te chauh a ni.Chuvangin kumin Independence Day lawm naah chuan MADC a Ex-CEM leh Ex-Chairman chu a hmalamah ka dah phah nghe nghe. A chhan chu CEM hi District Council a Chief Minister ang an ni mai a, Chairman hi Speaker ang an ni mai a.Chu pawh chu lo sawisel tawk an awm bawk.

Media hi an pawimawh a, kum 2010 Republic Day khan Press Enclosure ang deuh in, Pavillion Extension ah thu vek turin ka ti a, an lo duh i khaw lo mai a, kan haw vek dawn an ti ta mai a.Mahse Main Gallery ah thu turin ka hrilh leh a, an haw ta em lo a.A nihna takah chuan Media ho chu Enclosure hrang an siam tlangpui thin a, chumi a thut chu a fel ber maiin ka hre bawk.Chumi Pavillion Extension chu tumah thu duh hek lo, remchangah ka la a, Saiha a officer naupang below 40 ho thut tir nan ka hmang ta daih a, a tih zia phian a, a hnung leh a chunga thut ai chuan a nuam fe zawk a.

Thutna thu hlaah hian , ni e, fel fai taka tih loh chu a nuam miah lo. Saitual SDO a ka awm laiin World TB Day Health Dept in an hmang a, mipui zingah , a hnung berah ka thu tluan zak a, stage ah chuan Doctor te, VCP te, YMA President te an thu hlawm a.Mahse World TB Day vanga kal alawm ka nih, stage a thu tura kal ka ni lo ka ti ve tlat a,lungawi takin ka awm tluan chhuak parh a.

Saihaah hian DC/Mizoram Govt leh MADC hian tih pui ni hi a hrang ve ve an nei thin a.Kumin Lyuva Kutthla pawh kha a hma ni ah Field ah kan in hmu a, ka Invitation tur kha khaw laiah an ziak chawp a, min pe a, chu erawh chu a phuahchawp lulai deuh em mai ka ti a, ka kal sak ta lo a ni.Tin, Republic Day hian DC in sawm bik te tan 'At Home' a buatsaih sak a,Independence Day hian CEM MADC in a buatsaih thung a. Kum 2010 Independence Day khan At Home chu CEM in a buatsaih a, DC Office atangin DC leh Addl.DC chauhin sawmna a hmuh avangin kan nau te chu an kal lo a, kei pawh kal loh mai ka tum a, mahse Aizawl atanga kan Khuallian vahvelna kha a coordinate tu ber ka nih avangin ka kal hram a.A hnuah chuan an hotute ka hrilh a, min theihnghilh ngai ta lo.

Ka han sawi duh tak chu, mihring hian pride kan nei lian em em a, thutna thu hla mai mai ah te hian buai lo ila, thutna min pek chuan lungawi takin thu mai ila, kan thil neih in a la zir lo a, hmun tha kan chang reng thei bik lo tih hi pawm thiam ila a tha berin ka hria.

Thutak ni si nuihzat thlak

Awmpui hi mize hrang hrang nei an ni a, a chang chuan a hlimawm phian thin. Tuna ka awmpui hi High School kal lai mipa a ni a. A nuih zat thlak em a, ka hmuhsit vang ni lo in ka han share ve ang che u.
1.Ka awmpui hmasa a awm theih loh vangin tuna mi hi ka thianten min zawn sak. An hmu a, kan in ah a awm, rawn lam rawh min rawn ti a. Ka han lam ta a, office banah. Kawngka ka luh atanga ka hruai chhuah thleng mit la miah lo in min en char char a. E heu, hei chuh...ka ti nghal phawt a.

2.A han awm ta a. Kan nau te nen rawngbawl leh sekrek khawih an ti ho thin ta a. Ka thu mai mai te, TV ka en lai te hi min lo en leh reng thin a. Hauh chi ah ka ngai lo a, a hming a ko in, tunge kan zingah hian hmuhnawm i tih ber ka ti a..chuta tang chuan mi en reng a ching ta lo

3.Holi kha kan khel a,kawr chhe deuh ha in, rawng chi hrang hrang kai chungin ka haw a. Min en vung vung a, kan nau te bulah 'ka pu hi Hindu nge Christian?, kei chu tih luihna in Hindu poh ni dawn mah ila ka duh teuh lo' a ti zui a.

4.Ka driver hi Mawia a ni a. Vawksa lei dun ang che u ka ti a, ka awmpuipa chu ka zawt a, tunge leipui ta che ka ti a, 'Mawii'n' a ti a. Mawii a? ka ti a, aw, Mawii'n zuk ti tlat a.

5.Saturday nikhat chu a lum si a, ruak kungin internet ka khawih a, a rawn lut thut a, dawrah OC in a hmu duh che a rawn ti a. Ka in ha sawk sawk a, OC chuan engvanga dawra min hmu duh nge ni maw, ani min koh kal theih ka ni lo ti rilru chungin ka chhuak a. Kan kawmchhak a dawr ka melhin a awm bawk si lo, khawnge OC chu ka tihin dawrah a ti bawk si. Engmaw i sawi a, ka ti tha leh chu OCM sahbawn ka lei duh a, a ti mai chuh, ka rek ang chawp chawp chak ania.

6.Saiha hi tui a harsa khawp a. Tui a harsat nak laiin ka tuizem lian em em hi PHE pawhin tui min pe mahse kar khat chhungin a put zo zel a. Ka kawtah quarter ruak, tuizem nei lian sa a awm a, tui kan neih loh deuh chuan khai mai turin ka hrilh a.Mahse tab leh bathroom a tui haw tham kan neih tam hnu pohin a khai a khai tho a. I a em mai, a mai mai teh ka ti thin.

7.Tlai dar 6 ah Saiha dawr hi an in khar vek zel a. Dar 7:30 vel ah hian exercise bu ka zuk lei teh ang a ti a.Ka rilru in, nia zuk kal roh ka ti mai a...lei tur a hmu ta chuang lo a.

8.Tuizem herhna valve hi a thra lo a.Valve hi a thra lo a, a buaithlak ngawt mai, i room ah tui a haw em ka tih avangin zing dar 10 atangin tlai dar 4 vel thleng valve chu a tuai a tuai a...aaaa khai...tuai vel mai mai teh ka ti a, ka ngawihsan daih.

9.Hruizik miin min pe teuh mai a, a dahna ka hre si lo, ka zawng nasa.Khawnge Hruizik i dah ka tih leh Hruizik a hre bawk si lo. A ngaihna ka hre lo lutuk a, mipakhat ka phone ta ringawt a, an tawngin ka in biak tir a, amah lah chu a nuih a za em em a.A hrim hrim in hruizik hi i hmu ngai em ka ti a, hmu ngai lo a ti a.Thingtlang mi in ni a, i hmu ngai lo maw, i hmeh ngai lo mi ka ti leh a, hmeh ngai lo a ti a.Mak chu ka ti deuh.

10.Ear bud te hi lo dah sawn se, emaw, ka room a thil engemaw, room a tih fai paha a lo dahsawn hian , a hming a hre ve tawh thin si lo a, a buai thlak lutuk a, ka room chu lo ti fai toh suh ka ti mai.

11.School ah Mizo tawng thiam i kawm ziah dawn nia, Mizo tawng i thiam lo a, a buaithlak em mai ka ti a. I kawm ta em ka ti a, aw, kawm e a ti tha ve mai a. Ni thum hnu velah tunge in school a i thianpa thar hming chu ka ti a, ka hre lo a ti.

12.Kar tin, thawhtan hian Rs.100, ni khat Rs.20 rate in ka pe thin a. An chawlh chuan i khawl thin dawn nia ka ti a. Kar khat chu ni thum an chawl a,poisa engzat nge i la neih ka ti a.Engzat mah a ti a. Ni thum in chawl a, Rs.60 te chu i la nei turah ka ngai a, khawnge i hman a, ka ti a. Ka hre lo a ti a. I poisa hmanna te chu i hriat lohin ka ti a, Ka pu, ka hre tawh lo reng reng a ti thlawt.

13.A lo awm tirhin jean, chapal, belts, schhol belts leh hanky ka lei sak a. I jean kha va ha rawh ka ti a. A va ha ve ngei a, khawi maw i kawng ka ti a, a kawnghren chu school belt zawk kha a lo hreng trung pek a..Aw..ni looo..kha lo zawk kha hren tur ka ti a, a in her vut a, 'a dik' a ti a..a va in thlak leh ta a

14.Kan driver ho nupui te bulah hian zanah ramhuai nen kan in be thin a te a lo ti a, ka ke kawi hi ramhuaiin min tih kawih sak te a lo ti thin a, kan driver nupui ten an hlau thei hle.

Pathian Hmangaihna

Pathian hian kei misual hi min hmangaih hle a ni tih ka hriatna point 3 lek:
1.Ka u fapa thla khat poh la tling lo a thi lek lek a, ka tawngtai a, Gabriela nunna ai chuan ka nunna la rawh ka ti a.Pathianin misual tawngtaina a chhang. Ama zarah a tha hle.
2.He nau bok hi zai anih avangin kum 2 birthdayah poh a la kal thei lo a.Nizan hmasa khan ka tawngtai a, Lalpa kal tir hram roh ka ti a.Zanah ka mumangah a lo kal a, e he, Gabriela chu a kal thei nghal elo ka ti a.Zingah ka mumang chu ka chhungte hrilh hlan ka nghakhlel lutuk a, ka hrilh ngam si lo.Ka hrilh chuan a kal loh phah ang, a kal phawt chuan min rawn hrilh vat ang ka ti a.Rilru a vei nei reng chungin office ka kal a,Office ka luh veleh hian message ka dawng a, Gabriela a kal thei an rawn ti mai chu chawp leh chilhin Pathianin ka dilna a chhang a ni ka ti a, ka hnuk a ulh tep a.


3.Kan kawmthlangah naupang kum 12 vel hi cancer na tuar a awm a, a hmel poh a sawi vek toh chungin a rilru a harh vek si.Ka kan ve lo na in ka chhungten min hrilh a.Tih tak zetin Pathian hnenah ka dil sak ve a.A thih hun hrehawm taka nghak kha tunah chuan khawlai poh a leng ve thei ta.

Pathian hian kan dilna leh tawngtaina hi a ngaithla ngun in, misual ber poh a hmangaih a ni a ni tih ka han sawi duh a ni.Kei chauh ka tawngtai bik lo a, midang tamtak pawhin a chunga ka han sawi te tan A hnenah an dil fo thin a.Mahse keimah ah chuan Pathianin ka tawngtaina a chhang ka ti lo thei lo.Lalpa chu ropui ber rawh se.Ka han share ve che u a ni e.Mak ka tih deuh chu point No.2 khi a ni.

A lal khawp mai.Misual leh LK member a ni e.

Lal ber ber hle a ni.

Chapchar Kut Saiha Pictures

Return to Maraland

Kum 2006 June thla in hreh tak chungin Tuipang BDO turin ka phei a.A tira hrehawm ka tih zia chu ka ziak tawh a,a hnu a nuam ka tih zia leh he ram ka ngainat zia, a bik takin thingtlang mite ka ngainat zia pawh ka ziak tawh a.Tichuan Tuipang atangin Zawlnuam ah BDO in min sawn leh a.Hemi hnu hian Under Secretary, Planning a awm tura sawn ka nih laiin, ka join hma siin, Saitual ah SDO turin min sawn leh a.Kum khat leh thla khat ka awm a, nuam ka tih dawn lai takin Saiha a SDO leh DTO turin min sawn a.Lawm taka pawm thiam a har ngei mai.A chhan chu Tuipang leh Zawlnuam hi Hard Posting a kan chhiar a ni.Chutiang bawkin Saiha pawh Hard posting a ni.Saiha hi ka hreh em em pawh a ni lo a, kaisan hun ah Project Director emaw, Addl.DC emaw, DC ah te emaw kan la awm ve ang chu ka tih mek laiin a ngaiah ka va su leh dawn chu a ni a...mahse ka rilru hi ka siam a, hotute tih ang ang hi lawm taka pawm thiam a tul a nih hi tih hi.Vai ho pawh Mizoram ah an rawn thawk a, keini, kan ram chhung ngeia kan kal hreh hi a dik lo tiin ka rilru pawh ka siam nasa hle.

Mara ram hi a nuam a.Saiha hi ral atanga kan ngaih ang ngawt hi a ni lo.A nuam a, Mara mipuite an zaidam a, mikhual lah an duat thiam.Chuvangin phur tak a phei pawh ka tum.Saiha ah chuan Broadband te a awm tih ka hriat chuan ka phur hle.

December thla hi chuan Saiha pa ka ni leh dawn chu a ang khawp mai.Tuipang ka awm lai ang a Mara mipuiin min duat leh ngei pawh ka ring tlat a ni.

My Beloved Grandfather

Thenkhat tan chuan thil ho tak a ni a.Mahse keima blog a nih avangin kan post ve a ni.

Ka pu, kan naupan laia min hmangaih thin tu, Christmas leh thil tih khawm ni khuaa pawisa min pe thintu leh kan rualawh hlaua min khawngaih thintu chuan ni 24.9.09 khan min lo peih loh san ta.Ka pu hi mi fel tak, Kohhran upa, Pathian leh a kohhran tana mi rinawm a ni a.Ka pu a ni vang vangin ka chhuang khawp mai.Tumah a rel ngai lo a, mi huatthu a sawi ngai hek lo.A thinrim tawngka vin ka hre ngai hek lo.Van kohna chhangin a rawngbawl sak thin Lalpa chu a pan ta.



Ka pu putar tunlai tak, nitin in kum 92 a ni chung pawha inbual peih a ni.Ka inbual loh chuan ka dam lo dawn tlat a ti mai thin.Mizo chawhmeh uih te hi ka in sum mai, rim a chhe duh a ti a, a ei chak te pawh hian a ei tam duh lo.A in sum thei hle.
Lawm thiam em em mai hi a ni bawk a.A tu leh faten thil kan pek te hian ka lawm e tiin a chhang zel thin.



Ka pu awm ta lo chu kan chhungkua pawh a ruak huaiin ka hria.Thingtlang a kan chhungte lo kal berh ve tak tak te lo hui khawm tu a ni a.Hetia mual a liam mai hi awih harsa ka ti khawp mai.Kumin May/June thla vel khan Biakin ah Sunday chawhnu ah a thu sawi lai chu kumina ka thusawi hunhnung ber a ni tawh ang tiin thla min laksak ru a ti a, a tute ho chuan a ho mai mai, i dam reng dawn alawm kan ti a, mahse thla lak sak lo leh a duh zawng ti puitling lo in kan awm ta a.A pawi ka ti khawp mai.